Þingborgarullin er sérvalin úrvals lambsull.
Árlega velja Þingborgarkonur ull í Ullarþvottastöð Ístex á Blönduósi. Aðeins besta ullin er valin, rekjanleg alla leið til bónda. Ístex vinnur síðan fyrir okkur lopa, einband og tvíband.
Íslenska sauðkindin
Íslenska sauðféð tilheyrir flokki Norður-Evrópsku stuttrófufjárkynjanna en í útlitseinkennum líkist það mest norska dindilfénu (Norsk Spælsau).
Norrænir víkingar komu með sauðféð frá Norðurlöndunum, þá aðallega Noregi og einnig frá Bretlandseyjum. Þeir fluttu líka með sér fé til Færeyja og Hjaltlands.
Helstu einkenni stuttrófufjár:
- þ.b. 9 cm langur þríhyrndur dindill.
- Tvennskonar ull í reyfinu, þel og tog.
- Fjölbreytni í litum og litasamsetningum.
- Hæfileikinn að losa sig árlega við megnið af reyfinu, að ganga úr ullinni.
- Harðgert fé sem þrífst við erfiðar aðstæður.
Ullin
Grunnlitir íslenska fjárins, sauðalitirnir, eru þessir: Hvítt, svart, grátt, mórautt og grámórautt. Hvítt er algengasti liturinn en mislitt fé er til um allt land.
Sumar kindur eru tvílitar. Afbrigði og munstur tvílitar eru fjölmörg, heita mörgum nöfnum og skrautleg lömb og fallegar kindur gleðja börn og fullorðna. Litafjölbreytnin er eitt megineinkenni íslenska fjárins og íslensku ullarinnar.
Íslenska ullin er samsett af tvenns konar hári; togi og þeli.
- Togið er langt, gróft, sterkt og glansandi. Það myndar ytri feld á kindinni, sem bægir frá henni vatni, vindi og óhreinindum.
- Þelið er styttra, fíngert, mjúkt og hlýtt. Það myndar innri feld á kindinni, sem fyrst og fremst heldur á henni hita.
Skipting ullarinnar í tog og þel er arfur frá villifénu sem fjárstofnar nútímans eru komnir út af. Flest fjárkyn hafa tapað þessum eiginleika en íslenska kindin heldur honum enn við íslenskar aðstæður
Á hverju ári vex sauðkindinni nýtt reyfi, ullin er því endurnýjanleg auðlind. Íslenskar kindur þurfa að ganga úr reyfinu – við nýtum okkur ull sem fellur til á eðlilegan hátt.
Áður fyrr var féð rúið á sumrin. Nú er yfirleitt rúið (tekið af) við hústöku meðan ullin er hrein, svo aftur að vori, sú ull er kölluð snoð. Haustreyfin eru 2-3 kg
Nánar um ullina
Þelhárin eru fínustu og stystu hár (5-10 cm) reyfisins, eru í reyfinu innanverðu og mynda þar svokallaðan þelfót. (spinning count of 64-70 and a micron count of 19-22). Í íslensku ullinni er um 88% af öllum hárum í reyfinu þelhár en vegna þess hve stutt þau eru og fín vega þau ekki nema um 50% af þunga reyfsins. Að fínleika jafnast íslensku þelhárin við merinóull en munur er á gildleika og lengd.
Þelhárin í íslensku ullinni eru nokkuð frábrugðin sömu hárum á erlendu fé, en þau eru óreglulega liðuð sem gefur íslensku ullinni sérstöðu. Íslensku ullarhárin falla ekki þétt hvert að öðru þannig að þráður eða band sem úr þeli verður fyrirferðameiri en þráður úr jafnmörgum hárum úr t.d. merínóull.
Grófari og lengri hárin nefnast toghár, þau eru 15- 20 cm a lengd. Toghárin vaxa á milli þelháranna í reyfinu og eru misgróf eftir staðsetningu í reyfinu. Togið getur einnig verið mismunandi eftir fé, það getur verið fínt, mjúkt og gljáandi eða gróft sem hrosshár, gljáalaust og hrjúft. (spinning count of 56-60 and a micron count of 27-30)
Íslenska ullin nýtur sívaxandi vinsælda meðal spunafólks. Hún er einnig sérlega vel fallin til þæfingar.
Ull er gull
Gæði og notagildi íslensku ullarinnar eru mikil. Við leggjum því áherslu á siðræna og endingargóða framleiðslu ullarvöru, staðbundna vinnslu, rekjanleika, lengri nýtingartíma fatnaðar og mögulega endurvinnslu.
Ull er úrvals hráefni í jafnt skjólflíkur sem listhandverk. Ullin einangrar og temprar vel líkamshita hvort sem er í köldu eða heitu veðri. Ullin hrindir frá sér óhreinindum og vatni, hún er hlý jafnvel þó hún sé blaut og getur sogið í sig allt að 40% raka án þess að maður merki það.
Ullin er jafnframt einn besti valkosturinn við einangrun og er eldtefjandi efni, hentar því vel í híbýlum manna.
Ull er umhverfisvænt efni
Ull er auðvelt að endurvinna og auðvelt er að eyða henni þar sem hún er fullkomlega lífbrjótanleg. Ull er náttúrulegt efni, liður í kolefnishringrásinni og bindur þannig CO2. Lífræn kolefnissambönd eru u.þ.b. 50% af þyngdinni.
Íslensk ull er þvegin, lituð, kembd og spunnin hér á landi ólíkt megninu af norrænni ull sem þvegin er á Bretlandi. Iðulega er ull flutt heimshorna á milli til mengandi vinnslu og jafnvel bætt í hana plastefnum sem svo losna úr í þvotti (Super Wash band). Sótspor íslensku ullarinnar eru því fá miðað við flest önnur textílefni. Þó best sé að þvo ullina sem sjaldnast hefur hún þann kost fram yfir mörg önnur textílefni að engin óæskileg eða mengandi efni losna úr í þvotti.
